Vẫn thiếu những căn cứ khoa học
Theo TS.bác sỹ Somchai Bovornkitti (Thái Lan), từ năm 1939 đến nay, đất nước này có tổng cộng 79 trường hợp ung thư biểu mô. Tuy nhiên, không có trường hợp nào được ghi nhận là có lịch sử phơi nhiễm với amiăng và không có bằng chứng nào cho thấy amiăng là nguyên nhân gây bệnh.
“Amiăng được sử dụng ở Thái Lan hơn 70 năm nay và nó chưa gây ra bất cư nguy hại nào đáng quan tâm. Bất cứ đề xuất cấm sử dụng amiăng nào cần phải được xem xét dựa trên bằng chứng thực tế, trên tinh thần công bằng” - bác sỹ Somchai Bovornkitti nói.
TS. Vivek Chandra Rao Sripalle (Ấn Độ) cũng cho biết: Nghiên cứu cấp quốc gia về tình trạng sức khỏe của người lao động thuộc ngành công nghiệp amiăng năm 2004 của Ấn Độ được thực hiện tại 5 nhà máy sử dụng amiăng, 3 đơn vị sản xuất dây phanh và 702 công nhân có lịch sử tiếp xúc từ 5 đến 20 năm cho thấy không có dấu hiệu bệnh bụi phổi và bệnh liên quan đến amiăng.
Nghiên cứu của Viện Sức khỏe Nghề nghiệp quốc gia thuộc Bộ Y tế Ấn Độ năm 2011 đánh giá sự nguy hiểm đến sức khỏe do amiăng trắng trên 307 công nhân sản xuất xi măng amiăng, 362 người dân sống gần nhà máy amiăng trắng và 135 người dân sống dưới mái nhà lợp vật liệu có chứa amiăng trắng cho thấy: Nồng độ sợi tại nơi làm việc thấp hơn nhiều so với nồng độ cho phép và ở nồng độ này, không tìm thấy trường hợp nào bị xơ hóa ở phổi.
Việt Nam chưa phát hiện trường hợp ung thư liên quan đến amiăng
Còn tại Việt Nam, trong năm 2002 - 2003, Trung tâm Y tế Xây dựng (nay là Bệnh viện Xây dựng) đã nghiên cứu tình hình sức khỏe trên 1.032 công nhân đang sản xuất và hưu trí của 15 cơ sở sản xuất tấm lợp amiăng xi măng. Kết quả, chỉ có 4/1.032 ca bị bệnh bụi phổi amiăng, tương đương 0,39%. Tỷ lện này rất thấp so với bệnh bụi phổi silic và các bệnh nghề nghiệp khác.
Liên tiếp trong các năm 2008 - 2013, Bệnh viện Xây dựng triển khai Chương trình khám bệnh nghề nghiệp và đo môi trường lao động cho công nhân sản xuất tấm lợp AC. Kết quả được công bố bởi hội đồng đọc phim uy tín cho thấy không phát hiện tổn thương điển hình của bệnh bụi phổi liên quan đến amiăng trắng.
Hồ sơ quốc gia về amiăng từ năm 2009 đến năm 2012 được xây dựng bởi Bộ Y tế và Viện Khoa học Kỹ thuật Bảo hộ Lao động (TLĐLĐVN) với sự hỗ trợ của Chính phủ Nhật Bản cũng đã kết luận: Trong số các phim chụp Xquang và CT scanner cho người lao động tiếp xúc với amiăng từ năm 2004 đến nay chưa phát hiện các bệnh liên quan đến amiăng.
Mới đây nhất, trong năm 2014, Bệnh viện Xây dựng cũng đã kiểm tra môi trường và sức khỏe người lao động tại các cơ sở sản xuất tấm lợp AC với 1.518 trường hợp. Kết quả cho thấy, hiện chưa có trường hợp nào tổn thương bụi phổi amiăng, bụi phổi silic, hình ảnh tổn thương màng phổi trên phim X-quang và phim CT Scanner.
Cũng trong năm 2014, Bệnh viện Xây dựng đã đánh giá tình hình sức khỏe cộng động tại xã Tân Trịnh, huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang, nơi có đến 70% dân sử dụng tấm lợp AC. Kết quả cho thấy các nguyên nhân tử vong trong cộng đồng không cho thấy sự bất thường…
Cần thêm những căn cứ khoa học
Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam đánh giá cao những nghiên cứu khoa học, bài bản của các chuyên gia trong và ngoài nước.
Trước những ý kiến đa chiều tại Hội nghị, Thứ trưởng cho rằng sự ảnh hưởng của amiăng trắng đến sức khỏe của con người vẫn còn là câu chuyện còn dài, cần có thêm những căn cứ khoa học, xác đáng, trung thực. Bộ Y tế ủng hộ quan điểm đề xuất dừng sử dụng tất cả các loại amiăng nhưng cũng chính Bộ này cũng là cơ quan ban ban hành tiêu chuẩn mức an toàn trong sản xuất vật liệu có sử dụng amiăng trắng là 1 sợi/1lít không khí. Hiện mức chuẩn này vẫn đang có hiệu lực. Điều này cho thấy việc sử dụng amiăng trắng trong sản xuất an toàn nếu có kiểm soát.
Thứ trưởng nhấn mạnh: Để kết luận amiăng trắng tác động như thế nào đến cộng đồng thì phải có thêm và đủ các cơ sở khoa học, công bằng, khách quan. Quan điểm của Bộ Xây dựng là nếu có hại cho cộng đồng, cho môi trường thì kiên quyết loại bỏ.
Nhưng ngay cả khi đã có những chứng cứ xác thực thì việc dừng sản xuất tấm lợp AC cũng cần có lộ trình thích hợp để đảm bảo công ăn việc làm cho hàng nghìn người lao động, đặc biệt là nhằm bảo đảm cung cấp nguồn tấm lợp phù hợp thay thế tấm lợp AC cho hàng triệu hộ nghèo ở vùng sâu, vùng xa..
Thứ trưởng Bộ Xây dựng cam kết sẽ tập hợp khách quan, trung thực các ý kiến lên Thủ tướng Chính phủ, trên cơ sở đó, Bộ sẽ có những đề xuất, kiến nghị phù hợp…
