Kính gửi:  TSKH. Phan Xuân Dũng – Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT QH

          Vừa qua Bộ Y tế có văn bản số 2268/BYT-MT ngày 26/4/2014 gửi các Bộ: Xây dựng, Công thương, Tài nguyên và Môi trường, Lao động -Thương binh và Xã hội, Khoa học và Công nghệ, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về việc góp ý dự thảo Tờ trình Thủ tướng Chính phủ về Amiang và sức khỏe con người.

Dự thảo Tờ trình của Bộ Y tế chưa xem xét tổng thể các yếu tố kinh tế xã hội, khí hậu, môi trường của Việt Nam, ảnh hưởng đến công ăn, việc làm, cuộc sống của hàng nghìn người lao động, thiếu tính thuyết phục về khả năng đáp ứng ổn định bình quân 80 triệu m2 tấm lợp giá rẻ mỗi năm cho người nghèo và khắc phục hậu quả của bão lũ thiên tai, thiếu các bằng chứng khoa học và thực tiễn thuyết phục về ảnh hưởng của amiăng trắng đối với sức khỏe con người khi đề xuất chính sách và đặc biệt là chưa tuân thủ quy trình ban hành văn bản quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 35 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật số 17/2008/QH12 và các khoản: 2, 3, 5 Điều 31 và khoản 3 Điều 37 của Nghị định số 24/2009/NĐ-CP ngày 05/3/2009 Quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Điều này đã làm Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam và toàn thể cán bộ, công nhân các doanh nghiệp ngành Tấm lợp bức xúc. HHTLVN đã có kiến nghị gửi Ủy ban KHCN&MT Quốc hội (Văn bản Số: 19/CV-HHTLVN, ngày 12/5/2014), cung cấp cho UB KHCN&MT các tài liệu, các kết quả nghiên cứu về amiăng trắng (Văn bản sô: 11/CV-HHTLVN ngày 21/2/2014) và các doanh nghiệp cũng đã có các kiến nghị gửi trực tiếp cho UB KHCN&MT.  Điều hết sức bức xúc nữa là có một vài Ủy viên của UB KHCN&MT Quốc hội - các nhà lập pháp, trong khi chưa có đầy đủ thông tin, chưa sát thực tiễn, chưa xem xét một cách thấu đáo đã ủng hộ quan điểm của Bộ Y tế trong dự thảo Tờ trình một cách thiếu khách quan, vận động các Bộ, ngành ủng hộ cấm sử dụng amiăng trắng ở Việt nam.

Vì vậy, một lần nữa Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam xin báo cáo ông Chủ nhiệm Ủy ban như sau:

Amiăng trắng là vấn đề tranh cãi. Đã hơn 30 năm nay song song tồn tại hai quan điểm trái ngược nhau, chống đối nhau và chưa chịu nhau.

Quan điểm của những cá nhân, tổ chức chống amiăng là cấm hoàn toàn sử dụng amiăng. Theo họ "Không có ng­ưỡng tiếp xúc an toàn với sợi chrysotile". Quan điểm này dựa vào một số nghiên cứu ảnh hưởng của amiăng đối với sức khỏe con người ở một số nước Châu Âu, Úc, Nhật Bản mà hậu quả là do các nước này đã dùng amiăng số lượng lớn làm vật liệu bảo ôn ở thể rời (không liên kết với các chất kết dính), dùng công nghệ phun, không kiểm soát được nồng độ bụi sợi, dùng amiăng amphibole lẫn chrysotile ở giai đoạn trước những năm 1980 của thế kỷ trước. Theo quan điểm này, hiện nay có 55 quốc gia cấm sử dụng amiăng, đó là những nước phát triển, giàu có. Ở châu Á chỉ duy nhất có 02 nước cấm amiăng là Hàn Quốc, Nhật Bản (cấm năm 2012), (Xem phụ lục 1)

Quan điểm thứ hai là chỉ cấm amiăng Amphibole, cho phép sử dụng chrysotile (amiăng trắng) có kiểm soát theo Công ước 162 năm 1986 của Tổ chức Lao động Quốc tế. Theo quan điểm này hiện có 149 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn ¾ dân số thế giới đang cho phép sử dụng amiăng trắng và các sản phẩm chứa amiăng trắng, trong đó có các nước G8 như: Hoa Kỳ, Ca na đa, Liên bang Nga và các nước: Mexico, Brazil, , Ukraina, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, In đô nê xia.

Nước Mỹ cấm amiăng từ những năm 1980 theo đề xuất của EPA, nhưng đến  năm 1991, Tòa thượng tẩm Hoa Kỳ đã hủy bỏ lệnh cấm và lệnh loại bỏ dần dần amiăng dựa trên những lý lẽ:

- Sẽ không có sự nhiễm bụi sợi amiăng đáng tiếc nào đã xảy ra, nếu như sản phẩm đó được sản xuất và sử dụng dưới sự kiểm soát chặt chẽ hơn;

- Những sản phẩm mới thay thế sản phẩm cũ chứa thành phần amiăng tự chúng đã tiềm ẩn vấn đề về sức khỏe con người, mà có khi còn đáng lo ngại hơn;

- Dùng sản phẩm có chứa thành phần amiăng hiệu quả và kinh tế hơn bất cứ sản phẩm nào dùng các loại sợi thể thay thế.

Nhờ phán quyết đó mà đến nay khoảng gần 30 sản phẩm có chứa amiăng trắng được sản xuất hoặc nhập khẩu để dùng ở nước Mỹ là:Tấm sóng amiăng xi măng, tấm phẳng amiăng xi măng, gạch lát sàn nhựa vinyl-amiăng, ống dẫn amiăng xi măng, vật liệu ma sát (VL làm phanh các loại), vải amiăng(vải chống cháy)...

Các nước Singapore, Đài Loan đã từng cấm amiăng, nhưng đã rút khỏi danh sách các nước cấm từ 2010.

Ở Việt Nam, năm 2002-2003 Bộ Tài nguyên và Môi trường đã triển khai đề tài “Nghiên cứu đánh giá hiện trạng Môi trường các cơ sở sản xuất tấm lợp Amiang Xi măng và những ảnh hưởng của Amiang đối với sức khỏe con người - Kiến nghị các giải pháp". Trên cơ sở kết quả nghiên cứu của đề tài này, cập nhật các kết quả nghiên cứu về amiăng trắng và khảo sát nước ngoài,  Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có Tờ trình số: 1229/BTNMT-TĐ ngày 22 tháng 4 năm 2004 và Bộ Xây dựng đã có văn bản số: 793/BXD-VLXD ngày 28/5/2004 trình Thủ Tướng Chính phủ, có ý kiến đồng thuận của các Bộ: Y tế (văn bản 4911/YT-DP/AIDS  ngày 7/7/2004), Khoa học và Công nghệ, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số: 133/2004/QĐ-TTg cho phép tiếp tục sử dụng amiăng trắng để sản xuất tấm lợp, với điều kiện phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về Môi trường và Y tế.

Sau khi có quyết định số 133/2004/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ các nhà máy sản xuất tấm lợp đã yên tâm đầu tư đổi mới, hiện đại hóa công nghệ, môi trường lao động đạt Quy chuẩn kỹ thuật về môi trường, kết quả khám bệnh nghề nghiệp 6 năm liên tục (2008 – 2013) không phát hiện trường hợp nào bị bệnh liên quan đến Ami ăng. Thực tế quản lý sử dụng amiăng trắng để sản xuất Tấm lợp ở Việt Nam và các kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của amiăng trắng đối với sức khỏe con người của các nhà khoa học trong và ngoài nước đã chứng minh quan điểm của Thủ tướng CP tại Quyết định số: 133/2004/QĐ-TTg là đúng đắn.

Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam xin gửi tới ông Chủ nhiệm Ủy ban Bản kiến nghị của Hiệp hội và một số tài liệu nhằm cung cấp thêm số liệu, thông tin, các kết quả nghiên cứu về amiăng trắng. Kính mong ông Chủ nhiệm UB quan tâm xem xét thấu đáo, khách quan, dựa trên các chứng cứ khoa học và thực tiễn thuyết phục về một vấn đề thế giới đang tranh cãi phù hợp với điều kiện của Việt Nam, để sự thật không bị làm sai lệch, một bộ phận người lao động có việc làm ổn định và người nghèo được phục vụ các sản phẩm giá rẻ, chất lượng tốt.